Acil Değil Sürekli Bir İhtiyaç Olan Kan

Saim Kerman
Dr., Türk Kızılay Kan Hizmetleri Genel Müdürü

Türk Kızılay Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü özgül bir faaliyet alanında çalışmakta olup kalite odaklı sistem gelişimini “Kanın güvenli temini” sloganıyla sürdürmektedir. Sağlık Bakanlığıyla yıllık hedef belirleme çalışmaları yapılmakta gerek kan bileşenleri gerekse kök hücre bağışçısı kazanımı faaliyetleri 7 gün 24 saat ilkesiyle kesintisiz devam etmektedir.

Pandemi sonrası değişen bağışçı davranışlarına ilaveten zaman zaman yaşanan siyasi arka planı da olan spekülasyonlar, bize hedeflerimize ulaşmak için yeni bir teşvikli bağış daveti mekanizmasına ihtiyacımız olduğunu gösterdi. Zira sosyal medya spekülasyonları kan bağışçılarını olumsuz etkileyebilmektedir. Büyük deprem afetinde bile bu durum yaşanmıştır. Sosyal medyayla birlikte yaşamak önümüzdeki yıllar için göz ardı edilemeyecek bir gerçek hâline gelmiştir.

2023 yılının kuşkusuz en önemli olayı Asrın Felaketi olarak nitelenen ve 06 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7.7 ve ardından Elbistan’da 7.6 büyüklüğünde meydana gelen depremlerdi. Depremler 11 ilde ciddi hasara sebep olurken çevre illerde de güçlü şekilde hissedildi. Deprem yaklaşık 11 milyon vatandaşımızı ciddi oranda etkiledi.

Depremden 4 Bölge Kan Merkezimizde 647 personelimiz etkilendi. Yaşanan depremler kapsamında 6 personelimiz enkaz altında kaldı, 2 personelimiz vefat etti. Deprem bölgesi dışında çalışan 85 personelimizin 1. derece yakınları depremden olumsuz etkilendi. 

Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak yardım faaliyetlerinde 337 personelimizi görevlendirdik. Bu görevlendirmelerde personelimiz toplamda 13.154 adam/gün görev yapmıştır.

Deprem sonrası yürüttüğümüz kan bağışçısı kazanımı çalışmalarımızı şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Depremin hemen ardından afet bölgesinin kan ihtiyacını karşılayabilmek amacıyla yaptığımız kan bağışı çağrısının beraberinde başta sabit alanlardakiler olmak üzere kan bağışı ekiplerinin personel ve ekipman kapasitelerinin arttırılmasını sağladık.
  • Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından e-Devlet uygulamasında kan bağışı noktalarına ait bilgi sağlayacak kanal oluşturulması süreci başlatıldı.
  • Stok yönetimi kapsamında etkilenen bölgelere ivedilikle ulaştırabilmek için ilgili bölgelerde kan verebilecek O Rh – (negatif) kan bağışçılarını SMS gönderimiyle haberdar ettik.
  • Genel Başkanımız tarafından 06 Şubat 2023’te yapılan ülke geneline yönelik kan bağışı çağrımız büyük yankı uyandırdı ve kan bağışı sayılarında üst düzey bir artış yaşandı. 
  • Her hafta başı yaptığımız toplantılarda stok yönetimi ve merkezî laboratuvar kapasitelerini göz önünde bulundurarak bir sonraki hafta toplanması gereken kan bağışı sayısını belirledik.
  • Ülke geneline ait günlük toplam kan bağışı sayısını olağan dönemde olduğu gibi maksimum 15.000 ünite bandında tutmak amacıyla anlık takip gerçekleştirdik.
  • Kan bağışı çalışmaları planları doğrultusunda gezici ekip çalışmalarının sayısını azaltarak kan bağışçılarını Bölge Kan Merkezleri (BKM), Kan Bağış Merkezleri (KBM) ve Kan Alma Birimi (KAB) çalışmalarına yönlendirdik.
  • Depremden etkilenmeyen kan hizmet birimlerinde kan bağışı sayıları takip edip kontrollü şekilde olağan günlerdeki kan bağış sayıları bandına çekerek denge sağladık.

Deprem sürecinde yürüttüğümüz iletişim çalışmalarıyla kan bağışçısı kazanım faaliyetlerimizi destekledik. Türk Kızılay Genel Başkanı tarafından alınan kan bağışı sayıları paylaşılarak stok yönetimi açısından kan bağışının ilerleyen günlere yayılması gerekliliği önemle vurgulandı. Bağışçılara SMS gönderim sıklığını 10 güne çıkarırken Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğü sosyal medya hesaplarından duyarlılık göstererek kan bağışında bulunan bağışçılarımıza teşekkür içerikli mesaj paylaşımı yaptık. Sosyal medya adreslerinde kan ihtiyacının olduğu veya acil kan çağrısı benzeri mesajları yayımlayan adresleri takibe alıp Türk Kızılay resmî hesaplarında paylaşılan içeriklerin yayımlanmasını ve Türk Kızılay resmî duyuru kanallarının takip edilmesini sağladık.

Şahinbey Belediyesi Kan Bağışı Faaliyeti

Deprem sonrası etkilenen 4 bölgemizde azalan kan bağışlarını teşvik amacıyla Gaziantep Valiliği, Şahinbey Belediyesi ve Doğu Akdeniz Bölge Kan Merkezi iş birliğinde geleneksel olarak gerçekleştirdiğimiz kan bağışı faaliyetlerinde kapasite artışına gittik.  Kan bağışı etkinliği Gaziantep Valiliği, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi,  ilçe belediyeleri, ilimizde faaliyet gösteren 33 STK, Gaziantep Ticaret Odası, Esnaf ve Sanatkârlar Odası,  Sanayi Odası, Organize Sanayi Bölge   Müdürlüğü ve buna bağlı  tüm fabrikalar, İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı  tüm okulların katılımıyla 08-09 Haziran 2023 tarihlerinde 08.00-21.00 saatleri arasında Gaziantep Demokrasi Meydanı’nda gerçekleşti. İki gün boyunca 12.485 ünite kan bağışı alınarak bugüne kadar toplamda 38.010 ünite kan bağışı toplandı.

Gazze Soykırımı

Kurumumuz tarafından başlatılan Filistin insani yardım kampanyası kapsamında Kan Hizmetleri Genel Müdürlüğünden talep edilen tıbbi malzemeler için çalışma yürüttük. Bu kapsamda mevcut tıbbi malzeme stok durumlarını değerlendirip ilgili firmalarla görüşerek kan torbası, aferez trombosit seti ve aferez cihazı temini için planlama yaptık.

İlk etapta 21 Ekim 2023 tarihinde Ankara Kan Bağışı Merkezi stoklarında bulunan 1152 adet kan torba sistemi ve 160 adet aferez trombosit setini gönderim için teslim ettik. İkinci etapta 6.912 adet kan torbası ve 5.000 adet aferez seti için ilgili firmalara verdiğimiz siparişlerin teslimatını 24 Ekim 2023’te; çözüm ortağımız Girgin firmasınca temin edilen 5.000 adet aferez trombosit seti ve 1 adet MCS+ aferez cihazı ve ekipmanlarının teslimatını ise 8 Kasım 2023’te Sağlık Bakanlığının Etlik Şehir Hastanesindeki deposuna Orta Anadolu Bölge Kan Merkezi Müdürlüğümüz eliyle gerçekleştirdik.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezleri kullanmaktayız.    Daha Fazla Bilgi