IFRC Türkiye Delegasyonu Başkanı
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu [International Federation Red Cross and Red Crescent (IFRC)] için Türkiye’de 2023 yılı benzeri görülmemiş bir yıl olmuştur. Yıla, dünya çapındaki en büyük nakit programımız olan Sosyal Uyum Yardım (SUY) programının geçiş sürecine odaklanarak başlamıştık ancak 6 Şubat’ta Türkiye’nin güneydoğusunda meydana gelen depremlerin ardından kendimizi kısa sürede büyük ölçekli acil müdahale operasyonunun ortasında bulduk.
Birlikte Daha Güçlü
Modern tarihin en vahim depremleri olan Türkiye ve Suriye Depremleri büyük bir yıkımla sonuçlandı. Müdahale faaliyetlerinde Kızılay öncü rol oynadı; bir yandan yarım saat içinde etkilenen illerdeki aşevleri faaliyete geçerken diğer yandan IFRC Sekretaryası ve üyeleri Kızılay’ın operasyonunu desteklemek üzere derhal harekete geçti.
Dünya genelinde 191 ulusal Kızılhaç ve Kızılay derneğinden oluşan bir kuruluşuz, doğamızda mümkün olduğunca yerel ve gerektiğince küresel olmak var. Türkiye’deki depremlere müdahale de tam olarak bu şekilde gerçekleştirilmiştir. IFRC Ağı, Kızılay’ın yardım çağrısına kulak vermiştir.
IFRC vakit kaybetmeden Kızılay’ın müdahalesini desteklemek amacıyla Acil Müdahale Fonu’ndan [Disaster Response Emergency Fund (DREF)] 2 milyon İsviçre frangını yardımlar için tahsis etmiş ve birkaç gün içinde bu bütçeyi 400 milyon İsviçre frangına yükseltmek üzere Acil Durum Çağrısı’nda bulunmuştur.
Buna yönelik dünyanın dört bir yanından sayısız Kızılhaç ve Kızılay derneği yardım malzemeleriyle dolu uçaklar göndererek, arama ve kurtarma çalışmalarına katılarak, sahadaki analiz çalışmalarına yardımcı olarak ve yurt içinde çağrılar başlatarak kardeş derneklerin ve afetten etkilenenlerin yardıma koşmuştur.
IFRC’nin desteği, ortak çalışmayla hedefe ulaşma ve etki yaratma becerimizi ortaya koyan ve birlikte gerçekten de daha güçlü olduğumuzu gösteren önemli bir hatırlatma olmuştur.
Sosyal Uyum Yardım Programının (SUY) Tamamlanması
Geniş çaplı deprem müdahalesiyle beraber en hassas durumdaki mültecilere nakit yardımı sağlanması; yeni, beklenmedik durumlara müdahalede bulunulması ve yerel düzeyde yürütülecek bir sosyal uyum programına geçiş çabalarının genişletilmesi yönündeki faaliyetler sürdürülerek Sosyal Uyum Yardın Programı (SUY) devam etmiştir.
Geçtiğimiz üç yıl boyunca Avrupa Birliğinin desteğiyle birlikte IFRC ve Kızılay, nakit temelli insani yardım uygulamalarını yeni bir seviyeye taşımış; eğitim kaynaklarının oluşturulması, akranlar arası bilgi paylaşımı ve araçların geliştirilmesine katkı sağlayarak IFRC ağındakilere ve dışındakilere eğitim vermiş ve ilham kaynağı olmuştur. SUY hem yerel hem de küresel ölçekte örnek uygulama hâline gelmiş, Nakit ve Kupon Yardımı ve sosyal uyum gündemlerini geliştirmiştir.
Şubat 2023’te meydana gelen yıkıcı depremlerin ardından Kızılay ve IFRC yalnızca temel nakit yardımını aksatmadan sağlamaya devam etmekle kalmamış, aynı zamanda depremden etkilenen bölgelerde hem mültecilere hem de ev sahibi topluma ek destek sağlamıştır. Zorlukların ve beklenmedik durumların üstesinden gelme konusunda programın sergilediği esneklik, SUY kapsamında etkinliği kanıtlanmış modelin krizlere müdahale kapasitesinin ve ilgili tüm ortakların özverili ve iş birlikçi ruhunun bir göstergesi olmuştur.
IFRC’nin görev alanı dâhilindeki bir diğer unsur da yerel düzeyde kapasite geliştirme ve güçlendirmedir. Görev süremiz boyunca başta Türk yetkili makam ve mercileri ile Kızılay olmak üzere ulusal ortaklarımızın kapasite gelişimine yatırımda bulunduk. Teknik uzmanlık, insani yardım analizi, Nakit ve Kupon Yardımı, izleme, güvence ve eğitim mekanizmalarının geliştirilmesine öncelik verdik ve hizmet sunduğumuz kişiler için sürekli gelişim imkânı sağladık.
Ayrıca, IFRC ve Kızılay, #PowertoBe, #PowertoShare gibi kampanyalar ve mültecilerin oluşturduğu Hikaye Anlatıcılığı Projesi’yle (Storytelling Project) AB ve tüm dünya genelinde kamu iletişimi yoluyla mültecilerle ilgili olumsuz kalıp düşüncelerle mücadele etmek için birlikte çalışmıştır.
Geleceğe Bakış
Suriye krizinin üzerinden geçen 12 yılı aşkın süreyi düşündüğümüzde kritik bir dönüm noktasında olduğumuzu görmekteyiz. Türkiye’ye sığınan pek çok kişi on yıldan uzun bir süreyi Türk kardeşleri ve komşularıyla birlikte geçirmiştir. Şimdiyse bu komşuların birçoğu her şeylerini kaybetmiş ve yerlerinden edilmiş durumdalar.
Hem uzun süredir devam eden Suriyeli mülteci krizi hem de Şubat 2023 depremleri sonrasındaki iyileştirme süreci, insani yardım faaliyetlerimizi daha uzun vadeli planlamalarla desteklememizi zorunlu kılmaktadır. IFRC ve Kızılay olarak, bireyleri gelir getiren ve geçim kaynağı sağlayan programlara yönlendirerek, istihdamı arttırarak ve insanların uzun vadede kendilerini ve ailelerini desteklemelerine olanak tanıyacak işe yerleştirmeleri kolaylaştırarak insanların kendi kendilerine yetebilmelerini sağlamak için yorulmaksızın çalışmaktayız.
Dünya dikkatini diğer afetlere çevirmişken hem bir yıl daha sürgünle karşı karşıya kalan mülteciler hem de sevdiklerini, evlerini ve iş yerlerini kaybetmenin acısını yaşayan depremzede aileler için Türkiye’de insani ihtiyaçların devam ettiğini unutmamız mümkün değildir.
Henüz yapılacaklar bitmedi: IFRC olarak önümüzdeki dönemde de Kızılay’ın yanında yer alarak yardım ulaştırdığımız insanların acılarını hafifletmeye yönelik çabalarımızı sürdürecek, birlikte yeniden inşa edip iyileşecek, toplumlar için umut ışığı olmaya devam edeceğiz.
1 https://www.ifrc.org/happening-now/emergency-appeals/disaster-responseemergency-fund-dref
2 https://www.ifrc.org/emergency/turkiye-earthquakes
3 https://go.ifrc.org/emergencies/6345/additional-info/assessments
4 https://cash-hub.org/resources/cash-in-turkiye/
5 https://platform.kizilaykart.org/en/Doc/rapor/pdm_17.pdf
6 https://www.ifrc.org/our-work/disasters-climate-and-crises/cash-and-voucherassistance/ESSN-storytelling-project