Ulusal medikal kurtarma ekipleri yani toplumun bildiği adıyla UMKE olarak 2023 yılına başlarken kalplerimizden geçen sadece tatbikatlar yapmak ve yılı daha fazla UMKE gönüllüsüyle kapatmaktı. Ancak 6 Şubat gecesi saat 04.17’de gerçekleşen ve 500km2lik alanı etkileyen yakın tarihin gördüğü en yıkıcı depremlerin karşısında UMKE, kurulduğu günden beri meydana gelen her afette olduğu gibi bu afette de 15 bin gönüllüsüyle seferber olup en kısa sürede vatandaşlarımızın yardımına koştu.
Son yıllarda gerek ülkemizde gerekse yakın coğrafyamızdaki afetlerin sıklık ve şiddetinin arttığı fark ediliyor. Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de peş peşe gelen Elâzığ ve İzmir depremleri bir tarafa çok geniş bir alanda etkili olan orman yangınları ve bu yangınlar bitmeden Karadeniz Bölgesi’ni vuran sel felaketleri de gelecek dönemde küresel iklim değişikliğine bağlı afetlerin ne derece zorlu olacağının habercileri oldu. Afetler karşısında insanlık bir bütündür diyerek bizzat yüzleşmek zorunda kaldığımız bu afetlere hem yakın hem de uzak coğrafyalarda gerçekleşen doğa kaynaklı veya savaş gibi insan kaynaklı afetleri de eklediğimizde afete hazırlıklılığın ne derece elzem olduğunu bir kez daha idrak ettik. Bu idrakle insani yardımın bir parçası olan UMKE ekiplerinin sorumluluğunun büyüklüğünü de tekraren kabul ve tasdik etmiş olduk.
İnsanın olduğu her yerde sağlık hizmetine ihtiyaç duyulmaktadır, Sağlık Bakanlığına bağlı UMKE ekipleri de sağlık hizmetine ihtiyaç duyulan her yerde olmaya azami gayret göstermektedir. Hangi koşullarda ve nerede olduklarına bakmaksızın afet ve acil durumların etkilediği insanlara acil sağlık ve medikal kurtarma hizmeti veriyoruz. Ülkemizde ve dünyada acil durumlara hızlı müdahale etme esnekliğiyle en yüksek risk altındaki kişilere tıbbi hizmet sunuyor, yerel sağlık sistemlerini güçlendirip destek oluyoruz. UMKE olarak gerçekleştirdiğimiz eğitim ve tatbikatlar yaptığımız her şeyin temelini oluşturuyor. Çok büyük afetlerle mücadele etmek zorunda kaldığımızda bile geçerli koşullar doğrultusunda güncelleyip tasarladığımız eğitim ve tatbikatlarımızın istisnasız bütün UMKE personeline uygulanmasını muhakkak sağlıyoruz.
Afet olaylarının her an her yerde ortaya çıkabilme potansiyeli, uzak coğrafyalardakiler de dâhil olmak üzere herhangi bir afete zamanında müdahale edebilme yeteneğini etkili bir acil durum müdahalesi için olmazsa olmaz kılmaktadır. Zira afet müdahalesinin çoğu zaman saatlerle ölçülen akut aşaması (çoğu hayatın kurtarılabileceği ve yaşamı tehdit eden hastalıkların kontrol altına alınabileceği kısa fırsat penceresi) göz önünde bulundurulduğunda konuşlanma hızı kritik önem taşıyor. Çağrı üzerine oluşturduğu gönüllü sağlık personelinden müteşekkil ekibi, konusunda deneyimli ve önceden hazırlığı ve konumlandırması yapılmış güçlü lojistik yapısı ve DST EMT 2 sınıflandırmasıyla UMKE, hızlı ve güvenilir bir sağlık hizmeti sunumuyla hak edilmiş bir üne sahiptir.
Pazarcık ve Elbistan merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerden 11 şehrimiz ve 13.5 milyon insanımız etkilendi.Depremin vurduğu illerimizde içinde 448 sağlık çalışanın da bulunduğu 50 binden fazla vatandaşımız hayatını yitirirken 100 binden fazlası ancak yaralı olarak kurtarıldı. UMKE ekipleri olarak yaralı tahliyesinde güçlükler çıkartan hasar görmüş yollara ve mevsimin getirdiği olumsuz hava koşullarına ve rağmen 51.665 hasta ve yaralı afetzedeyi kara, deniz ve hava yoluyla deprem bölgesinden tahliye ettik. Kuşkusuz bu tahliye işlemleri diğer resmî kurumlarımızın çok değerli iş birlikleri sayesinde gerçekleşti. Hava yoluyla 2.580, kara yoluyla 48.758, ve deniz yoluyla 327 hasta ve yaralıyı deprem bölgesinden ülkemizin farklı şehirlerindeki hastanelere sevk ettik.
6 Şubat Depremleri’nin Seviye 4 afet ilan edilmesiyle beraber uluslararası sağlık ekipleri harekete geçerek depremin 3. günüden itibaren sağlık desteği için ülkemize geldiler. Depremin ilk gününden itibaren 1.810 acil yardım ambulansı, 245 UMKE medikal kurtarma aracı ve 16 hava ambulansı ile 15.883 UMKE ve sağlık personeli deprem bölgesinde görev aldı. Depremin ilk saatleriyle kurulumuna başlanan 176 Acil Müdahale Ünitesi afet bölgesinin tamamına hizmet verecek şekilde yapılandırıldı. Aynı zamanda 23’ü yabancı acil tıbbi yardım ekiplerinin [emergency medical team (EMT)] kontrolünde olmak üzere 34 sahra hastanesi kuruldu ve bu hastanelerde 590.468 hasta tedavi altına alındı.
Yabancı EMT’lerin depremden yaklaşık 40 gün sonra ülkemizden ayrılmalarının akabinde UMKE tarafından kurulan tam donanımlı ameliyathaneye ve mobil tomografi cihazına sahip sahra hastanelerimiz sağlık hizmeti vermeyi bir süre daha sürdürdü. Sağlık Bakanlığına bağlı UMKE ekipleri enkazlarda sunduğu medikal kurtarma hizmetleri ile kurup işlettiği sahra hastanelerine ilaveten depremin akut döneminde yaptığı köy taramalarıyla tıbbi gereklilikler başta olmak üzere ihtiyaç duydukları her konuda depremzedelerin yanında olmuştur.
UMKE ekipleri, eğitim ve tatbikatların motivasyonları ve çalışma disiplinleri üzerindeki olumlu etkisi dâhil bütün faaliyetlerine faydasının, böylesine büyük bir afete müdahalede kanıtlanmasından sonra DSÖ’yle birlikte yurt dışından gelen mobil laboratuvar ekipleri ile Hızlı Yanıt Mobil Laboratuvar [Rapid Response Mobile Laboratory (RRML)] tatbikatını 19-22 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirdi. Keza AFAD’ın ve diğer ulusal kurumlarımızın yanında Avrupa Birliği Sivil Koruma Havuzu [European Civil Protection Pool (ECPP)] ile AB ülkelerinden Portekiz, Almanya, Romanya, Polonya’nın katılımıyla 17-22 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirdiğimiz Uluslararası Çanakkale AB Modex tatbikatında da büyük bir başarı gösterdik.
Çanakkale Modex tatbikatını gerçekleştirdiğimiz süre zarfında Libya’nın Derne şehrindeki sel felaketi nedeniyle görevlendirilen UMKE ekipleri Libyalı kardeşlerimize sağlık desteği sundu. Bölgede UMKE selin etkilediği enkaz alanlarında acil müdahale üniteleri kurarken UMKE-ATAK ekipleriyle de vatandaşlara ve kurtarma ekiplerine sağlık hizmet desteği sundu. Aynı zamanda Derne şehrinde selden etkilenmeyen ama sağlık alt yapısı ciddi zarar gören bölgelere 2 adet tam donanımlı sahra hastanesi kurup sağlık hizmet sunumuna buralarda devam ettirmiştir.
Eylül ayında Kırklareli’nde meydana gelen sel felaketinden ötürü AFAD koordinasyonundaki müdahale çalışmalarına katılım sağlandı ve gerek UMKE-ATAK ekiplerinin ulusal arama kurtarma ekiplerine verdiği arama kurtarma desteğiyle gerekse UMKE ekiplerinin afetzedelere sunduğu acil sağlık hizmetiyle afet bölgesinde faaliyet gösterildi.
Sağlık Bakanlığı UMKE ekipleri Filistin’de Gazzeli sivillere yönelik saldırılarda yaralananlar için bölgeye tam donanımlı sahra hastaneleri, ambulanslar ve UMKE hizmet araçları sevk ederken aynı zamanda yaralı ve kanser hastalarının bölgeden ülkemize tahliyesinde kritik rol aldı.
Her geçen gün artan sayısıyla UMKE gönüllüleri, ülkemizde ve dünyada afetzedelerin yardımına koşmak için gece gündüz demeden her türlü afet hazırlığını sürdürmektedir.