Bağımlılıklarla mücadelede bir asrı geride bırakmış olmanın gururunu yaşayan Yeşilay, tecrübe ve birikimiyle insanlığı ve geleceğimizi tehdit eden bağımlılık sorunuyla çok yönlü mücadele etmekte ve kalıcı çözümler üretmektedir. Yeşilay Genel Merkezi, Türkiye’nin her ilindeki Yeşilay Danışmanlık Merkezleri, şubeler ve gönüllüleriyle hizmetlerini sürdürmekte, iyi ve sağlıklı gelecek için faaliyetlerine kararlılıkla devam etmektedir. Tüm bunların yanı sıra 95 Ülke Yeşilayı ile dünyanın dört bir yanında bağımlılıkla mücadele çalışmalarına öncülük etmektedir.
Ülkemizde bağımlılıkla mücadele çalışmaları ulusal ve uluslararası düzeyde sürmektedir. Bağımlılıkla mücadele eden kurumlar arasında en üst seviyede iş birliği ve eş güdümü destekleyecek, çalışma ortaklığının etkisini arttıracak stratejiler izlenmekte ve politikalar yürütülmektedir. Bu kapsamda 2019’da Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu (BMYK) kurulmuştur. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında toplanan ve 13 ilgili bakanlığın bakan seviyesinde temsil edildiği Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulunda Yeşilay, Yeşilay Genel Başkanı tarafından temsil edilmektedir.
Cemiyetimiz ayrıca eylem planları kapsamında Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu, Teknik Kurul ve Bağımlılıkla Mücadele İl Kurullarında yer almaktadır. Paydaş kurum çalışma grupları, ulusal çalıştaylar ve bölge değerlendirme toplantılarına aktif katılmaktadır.
Bağımlılıklar sebebiyle zorluklar yaşayanlar için psikososyal destek hizmeti sağlamak amacıyla 2015’te hayata geçirilen Yeşilay Danışmanlık Merkezleri, 2021 sonu itibarıyla Türkiye’nin her ilinde ve KKTC’de 104 noktada hizmet vermektedir. Yeşilay Danışmanlık Merkezlerinde alkol, tütün, madde, kumar ve teknoloji bağımlığı sorunu yaşayan kişilere ücretsiz psikolojik ve sosyal destek sağlanarak yeniden hayata kazandırılmaları, bozulan yaşam düzenlerinin onarılması hedeflenmektedir. Yeşilay Danışmanlık Merkezlerine 115 Danışma Hattı üzerinden 2016-2021 arasında 500 bin çağrı alınmış, 110 bini aşkın bireysel terapi ve danışmanlık hizmeti verilmiştir. Türkiye İş Kurumu iş birliğiyle bağımlılıklardan kurtulmalarına yardımcı olduğumuz 135 danışan işe yerleştirilmiştir.
Eğitim Programları
Başta çocuklar ve gençler olmak üzere toplumun genelinde alkol, tütün, madde ve teknoloji bağımlılıklarıyla ilgili farkındalığın arttırılması ve bu hedef kitlenin sağlıklı yaşam konusunda bilgilendirilmesiyle bağımlılıkların önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, T. C. Gençlik ve Spor Bakanlığı, T. C. Millî Savunma Bakanlığı, T. C. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Türk Kızılay gibi birçok kurum ve kuruluşun desteğiyle T. C. Millî Eğitim Bakanlığı öncülüğünde hayata geçirilen Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı sonucunda temel eğitim verdiğimiz 42.029 uygulayıcı rehber öğretmen aracılığıyla her yıl 10 milyon öğrenci ve 3 milyon yetişkine ulaşıyoruz.
Öğrencilerin bağımlılık riskinden uzak bir yaşam sürmelerini, olumlu alışkanlıklar kazanmalarını, kendilerini riskli ortam ve durumlardan korumalarını sağlayacak etkinliklerle bağımlılıklara karşı “hayır” diyebilme becerilerini geliştirmeyi amaçlayan Yeşilay Yaşam Becerileri Eğitim Programı, 2021’de 81 ilden 160 rehber öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilen formatöreğitimi sonrası 2022 itibarıyla Türkiye genelinde yaygınlaştırılmaya başlanacaktır.
Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı; öğrencilerde sigara, alkol, bağımlılık yapıcı madde ve riskli internet kullanımına yönelik ikincil önleme perspektifiyle geliştirilmiş Türkiye’nin ilk ve tek okul temelli müdahale programıdır. Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı kapsamında 2019-2021 arasında 81 ilde Rehberlik Araştırma Merkezleri (RAM) ve okullarda görev yapan toplam 465 rehber öğretmen/ psikolojik danışmana uygulayıcı eğitimi verilmiştir.
COVID-19 pandemisi nedeniyle zor zamanlar geçirdiğimiz bu dönemde “Sigarayı Bırakmanın Tam Zamanı”, “O Nefes Sana Lazım Olacak”, “Koronavirüs Sigara İçeni Sever” mesajlı iletişim kampanyalarıyla milyonlara ulaşarak farkındalık çalışmaları yürütüldü.
İlkokul, ortaokul ve lise öğrencilerinin duyarlılığını artırmak, gündemlerinde farkındalık yaratmak ve yeteneklerini teşvik etmek amacıyla her yıl düzenlenen Sağlıklı Nesil Sağlıklı Gelecek Yetenek Yarışması’na 2021’de Türkiye genelinde 421 bin başvuru yapıldı. Toplumun bağımlılıklara karşı dikkatini çekmek ve karikatürün evrensel diliyle farkındalık oluşturmak amacıyla 2016’dan beri düzenlenen Uluslararası Yeşilay Karikatür Yarışması’na 2021’de 69 ülkeden 1.088 karikatürist 2.034 eserle katıldı.
Üniversite öğrencilerine yönelik düzenlenen Sağlıklı Fikirler Kısa Film Yarışmasına 224 kısa film başvuru yaptı. “Halkın Favorisi” eserinin seçilmesi için yapılan oylamada 5.871 oy kullanıldı.
Bağımlılıklarla mücadelede önleyici çalışmalara büyük önem veren Yeşilay, üniversiteli gönüllülerini pandemi önlemleri nedeniyle kısıtlı imkânlarla da olsa Genç Yeşilay Kampları’nda buluşturmaya devam ediyor. 2021 boyunca gerçekleştirilen Osmaniye Aslantaş, Ankara Çamkoru, Kocaeli Kefken ve Kastamonu Yolkonak kamplarında gençlere Yeşilay projeleri ve faaliyet alanlarıyla ilgili yapılan bilgilendirmenin yanı sıra genel bağımlılık, teknoloji bağımlılığı ve kişisel gelişim eğitimleri verildi.
Bilimsel Çalışmalar
Düzenlenen bilimsel etkinlikler ve akademik yayınlarla bağımlılık alanında çalışan akademisyen ve öğrencilere yönelik çalışmalar yürütülürken yüksek lisans ve doktora burs programıyla bu alandaki çalışmalar desteklenmekte, yeni çalışmalar teşvik edilmektedir.
2-3 Haziran 2021’de düzenlenen 5. Uluslararası Teknoloji Bağımlılığı Kongresi ve 2-3 Kasım 2021’de düzenlenen Uluslararası Bağımlılık Kongresi’nin yanı sıra çevrim içi gerçekleştirilen Bağımlılıklarla Mücadele ve Kadın, İnternetle İlişkili Davranışsal Bağımlılıklar panellerine yaklaşık 16 bin kişi katıldı.
12-13 Ekim 2021’de 21 ülkeden 28 farklı kurumun temsilcileriyle gerçekleştirilen 2. İstanbul İnisiyatifi Toplantısı’nda bağımlılıkla mücadele ortak hedefiyle küresel strateji ve iş birliği modelleri konuşuldu. 17-18 Ağustos 2021’de Yeşilay’ın küresel çaptaki yeni gençlik projesi Genç Savunuculuk Forumu’nun ikinci buluşmasında 35 ülkeden 18-22 yaş arası 100’ü aşkın seçilmiş genç çevrim içi bir araya geldi.
Uluslararası Yeşilay Federasyonu üyesi 19 ülke Yeşilayı “Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) Özel Danışmanlık Statüsü” kazandı. Yeşilay, bağımlılıklarla mücadelesinin ikinci yüzyılında da çalışanları, gönüllüleri ve paydaşlarıyla ulusal ve uluslararası platformlarda bağımlılıklardan uzak iyi ve sağlıklı bir gelecek hedefi doğrultusunda tüm insanlık için çalışmalarını kararlılıkla sürdürmeye, bağımsız bir nesil için var gücüyle çalışmaya devam etmektedir.