a) INFORM Risk Endeksi
Ülkelerin insani krizlere maruz kalma, bu krizlerden etkilenme ve bu krizlerle başa çıkma kapasitesini karşılaştırmalı bir şekilde analiz eden INFORM Risk Endeksi ilk olarak 2012 yılında geliştirilmiştir.
Kurumlar Arası Risk, Erken Uyarı, Hazırlık Referans Grubu Komitesi ve Avrupa Komisyonu iş birliğiyle hazırlanan endeks 194 ülkedeki insani krizleri ve afetlerin risklerini ölçmeyi ve sıralayabilmeyi amaçlamaktadır.
Birleşmiş Milletlerin ilgili kurumları, Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu ve insani yardım alanındaki birçok aktörün hazırlık süreçlerine dâhil olduğu endeks, son olarak 2020 yılı verilerini içeren “INFORM Risk Endeksi 2021” adıyla yayımlanmıştır.
INFORM endeks puanı; 0 ila 1,9 riski çok düşük, 2 ila 3,4 riski düşük, 3,5 ila 4,9 riski orta, 5 ila 6,4 riski yüksek, 6,5 ila 10 riski çok yüksek olarak tanımlamaktadır. 2020 verilerine göre Türkiye’ye ilişkin INFORM endeks puanı, geçen yıl olduğu gibi yüksek risk kategorisinde olan 5,0 olarak hesaplanmıştır. Tehlikeye maruz kalma puanı 9, incinebilirlik puanı 4,9, başa çıkma kapasitesi 3,2 puan olarak kaydedilmiştir.
Türkiye 194 ülke içinde INFORM endeks puanı bakımından 47. sırada bulunmaktadır.
Türkiye’nin INFORM Risk Endeksi puanının kavramsal, fonksiyonel ve bileşenler seviyesinde detayları şu şekildedir.
b) Dünya Risk Endeksi
Dünya Risk Endeksi maruz kalma, zarar görebilirlik, duyarlılık, baş etme yetersizliği, adaptasyon yetersizliği parametrelerini dikkate alarak 27 gösterge üzerinden ülkelerin risk durumunu sunan bir endekstir. Ruhr Üniversitesi Uluslararası Hukuk, Barış ve Silahlı Çatışma Enstitüsü tarafından hesaplanmakta ve Kalkınmaya Yardım Birliği (Bündnis Entwicklung Hilft) ile birlikte yayımlanmaktadır. 181 ülkenin yer aldığı endekste 5.03 puan ile Türkiye en riskli 116. ülke konumundadır.
Ülke | Sıralama | Endeks Skoru | Maruz Kalma | Zarar Görebilirlik | Duyarlılık | Baş Etme Yetersizliği | Adaptasyon |
Türkiye | 116 | 5.03 | 12.29 | 40.96 | 18.17 | 72.92 | 31.80 |