2022, dünyada giderek daha yıkıcı hâle gelen Rusya ve Ukrayna’da yaşanan savaş ve küresel düzeyde etkilemediği ülke kalmayan COVID-19 salgınıyla tarihte önemli bir iz bırakmıştır. Günümüzde iklim değişikliğinin etkisiyle zamanla artan meteorolojik afetler ve COVID-19 salgınının sistemik etkileri yeni bir gerçekliğe işaret etmektedir. COVID-19 salgını 2020’den günümüze ülkeleri, toplumları ve bireyleri tehdit ederken aynı zamanda yönetimlerin de acil önlem alma ve değişen tehlikeye karşı hızlı tepki verme davranış şekli geliştirebileceğini göstermiştir. Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Panelinin (IPCC) son raporu ve 27. Taraflar Konferansında (COP27) tüm sektörler tarafından karbon emisyonlarının azaltılmasına yönelik çabalar olmadan küresel ısınmanın 1,5°C eşiğinin altında tutmanın imkânsızlığına vurgu yapılmaktadır. Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan küresel değerlendirme raporlarında Sendai Afet Riskinin Azaltılması Çerçevesi 2015-2030’un orta noktasına yaklaşırken zirvede belirlenen küresel hedeflere ulaşmada çok daha fazla çaba gösterilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu süreçte eylemlerin uygulamaya geçmesini sağlamak için gerekli yol haritaları, rehberlikler ve çözümler de sunulmaktadır.1 Bunun yanı sıra Kızılhaç Kızılay İklim Değişikliği Araştırma Merkezi [Red Cross Red Crescent Climate Centre (RCCC)] tarafından hazırlanan yıllık raporda Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonunun (IFRC) Genel Sekreteri Jagan Chapagain, Nisan 2022’de düzenlenen 11. Avrupa Bölgesel Konferansında “3C” olarak ifade ettiği COVID-19, iklim değişikliği ve çatışmaların (COVID-19, Climate Change, Conflict) ülkeleri hâlen tehdit ettiğini belirtmiştir.2 Bu risklerin gelecek için belirsizliği artırdığı günümüz dünyasında afet risklerini anlamak ve azaltmak, sürdürülebilir kalkınmayı sağlamanın ön koşulu olarak karşımıza çıkmaktadır. Gelecek risklere karşı en iyi savunma; riskleri saptamak ve azaltmak, iklim değişikliğini ele alarak afetlere dirençlilik oluşturmak, ekonomik, çevresel, fiziksel ve sosyal zarar görebilirlikleri, maruz kalmayı ve eşitsizliği azaltmaktır.3
Doğa kaynaklı afetler açısından değerlendirdiğimizde 2022, dünyada afetlerin peş peşe yaşandığı, etkilerinin katlanarak arttığı bir yıl olmuştur. Bu yıl dünyadaki en yıkıcı afetler, daha önceki yıllarda da olduğu gibi ağırlıklı olarak Asya ve Pasifik bölgesinde meydana gelmiştir. Afganistan, Avustralya, Bangladeş, Hindistan, Pakistan ve Tayland’da meydana gelen seller; Çin, Kiribati ve Tuvalu’daki kuraklık; Filipinler’de etkili olan Megi ve Nalgae Tayfunları; Hindistan, Japonya ve Pakistan’daki sıcak hava dalgaları; Afganistan, Fiji ve Endonezya’daki depremler can ve mal kayıplarına neden olmuş ve ülkelerin kalkınma süreçlerini de olumsuz yönde etkilemiştir. Geniş bir yayılımda meydana gelen seller, sadece 2022 için bölgedeki afet olaylarının yüzde 74,4’ünü ve küresel olarak toplam ölümlerin yüzde 88,4’ünü oluşturmuştur.4
“Dünya Hava Durumu İlişkilendirme Girişimi”tarafından yapılan çalışmalar, 33 milyon insanı etkileyen ve 1.739 kişinin ölümüne neden olan 2022 Pakistan selini iklim değişikliğinin aşırı muson yağışlarındaki “parmak izleri” olarak nitelendirmiştir. Pakistan, yaşanan rekor bahar sıcaklarında buzulların erimesine tanık olmuş ve arkasından benzeri görülmemiş muson yağmurlarıyla birleşen sel ülkenin büyük bir bölümünü harap etmiştir. Sellerle birlikte su kaynaklı hastalıkların ortaya çıkmasına neden olan zincirleme gelişen afetler, arkasından artan gıda ve yakıt fiyatlarıyla zaten var olan ekonomik krizler giderek körüklenmiştir.4 6 7 Bunun yanı sıra Bangladeş ve Hindistan’da 2022’de sırasıyla 7,2 milyon ve 1,3 milyon kişiyi etkileyen sel olayları yaşanmıştır. Mart ve Nisan Hindistan ve Pakistan’da şimdiye kadar yaşanan en sıcak aylar olarak gözlemlenmiştir. Ateş Çemberi üzerinde yer alan Endonezya, Kasım 2022’de 5,6 büyüklüğünde olan ve 330’dan fazla can alan bir depremle sarsılmıştır. Afganistan, Haziran 2022’de 1.000’den fazla can kaybıyla sonuçlanan 5,9 büyüklüğündeki bir depremden etkilenmiştir. Birçok anlamda zarar görebilirlikleri yüksek bu ülkeler birbirini tetikleyen bir dizi afetlere maruz kalmıştır.4
LANCET Geri Sayım 2022 Raporu [The LANCET Countdown 2022 Report] dünyanın çoklu ve eş zamanlı afetlerle karşı karşıya kaldığı zamanda yayımlanmıştır. Raporda 2022 değerlendirmesi yapılırken ülkelerin sağlık sistemleri ele alınmıştır. COVID-19 salgınının sağlık, sosyal ve ekonomik etkileriyle mücadele etmeye devam edilirken Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve fosil yakıtlara olan aşırı bağımlılıkların dünyayı küresel enerji ve ekonomik krizlere ittiği ifade edilmiştir. Bu krizler ortaya çıktıkça iklim değişikliğinin giderek kötüleşen etkileri, insan sağlığı ve refahının temellerini giderek daha fazla tehdit etmektedir. Dünya nüfusunun sağlık risklerine karşı da savunmasızlığının eş zamanlı olarak her yerde daha da kötüleşmekte olduğu vurgulanmıştır.8
IFRC 2022 Dünya Afet Raporu “Güven, Eşitlik ve Yerel Eylem” başlığı altında yayımlanmıştır. Raporda mevcut durum analizi yapılırken COVID-19 salgını nedeniyle 3 yıldan daha az bir süreçte 6,5 milyondan daha fazla kişinin öldüğü doğrulanmıştır. Bu salgın kaydedilen herhangi bir deprem, kuraklık veya kasırgadan çok daha büyük bir can kaybına neden olmuştur. Raporda, günümüzde etkileri hâlâ devam eden salgının Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından 2024 sonuna kadar küresel ekonomiye 13,8 trilyon dolarlık bir zarar yaratacağı tahmin edilmiştir. Bu açıdan yapılması gerekenlerle ilgili olarak güven, eşitlik ve yerel eylem ilkelerine dayalı hazırlıklı olmanın önemi vurgulanmaktadır. Güven vurgulanmıştır çünkü aşılar, halk sağlığı bilgileri ve izolasyon önlemleri de dâhil salgına karşı önlemler, güven olmadığı sürece sürdürülemeyecektir. Eşitlik denmiştir çünkü salgınlar eşitsizlik üzerinde gelişmekte, aşılar da dâhil hizmetlere ve kritik ürünlere erişim yasalarda garantiye alınmadıkça kontrol altına alınması mümkün olmamaktadır. Yerel eylem ilkesine vurgu yapılmıştır çünkü salgınlar topluluklarda başlamakta ve sona ermektedir. Hükûmetlerin esneklik, güvenlik ve sağlık sistemleri oluşturmak için yerel eylemden yararlanmaları ve desteklenmeleri gerekir. Rapor; bu üç ilkeden yola çıkarak toplumların hazırlıklı olmalarına, güçlü toplum sağlığı sistemleri oluşturmalarına, ön saflardaki müdahale ekiplerinin korunması ve desteklenmesine yönelik öneriler sunmuştur.9
2022’de Türkiye’de Afet Yönetimi
Afetler dünyada gündemdeki yerini korurken Türkiye’nin 2022’de yaşadığı afetlere ve karşı koyma kapasitesine yönelik yasal-yönetsel-kurumsal yapı ve planlama anlamında katettiği gelişmeyi iyi değerlendirmek gerekir. Küresel bir afet olan COVID-19 salgınında dünya çapında yaşanan can kaybı 6,5 milyon kişi iken Türkiye’de Sağlık Bakanlığının verilerine göre Kasım 2022 itibarıyla COVID-19 ile ilişkili toplam vaka sayısı 17.042.722 kişi, toplam vefat sayısı ise 101.492 kişidir.10 Salgın ülkemizde tek bir afetten kaynaklı en yüksek can kaybına neden olmuş, toplum üzerinde sosyal, ekonomik, psikolojik açıdan birçok olumsuzluklar yaratmıştır. COVID-19 salgını dışında Türkiye’de 2022’de yaşanan doğa kaynaklı afetler de orman yangınları, depremler, seller olarak kayıtlara geçmiştir. İnsan kaynaklı ve/veya teknolojik olarak da maalesef 28 can kaybının yaşandığı bir maden kazası meydana gelmiştir. Bu afetlerle ilgili tarihsel ve yönetsel süreç şu şekildedir:
Orman Yangınları
21 Haziran 2022’de Muğla’nın Marmaris ilçesinde orman yangını meydana gelmiş ve müdahale çalışmaları Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü ve AFAD iş birliğinde yürütülmüştür. AFAD, Dışişleri Bakanlığı ve Orman Genel Müdürlüğü koordinasyonuyla Katar ve Azerbaycan’dan amfibik uçak, helikopter ve personel desteği alındığı; 3.798 personelin görevlendirildiği; 43 helikopter, 13 uçak, 453 arazöz, 166 iş makinesi, 22 itfaiye aracı, 28 TOMA, 2 İHA ile yangına müdahale edildiği AFAD tarafından bildirilmiştir. Devreye giren Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) kapsamında beslenme ve haberleşme çalışma grupları bölgede afet sürecinde hizmet vermiştir.11
13.07.2022’de Muğla’nın Datça ilçesinde orman yangını meydana gelmiş; yangına müdahalede Orman Genel Müdürlüğü tarafından 520 personel görevlendirilerek 8 uçak, 14 helikopter, 103 arazöz, 11 iş makinesi kullanıldığı; AFAD ve Valilik koordinasyonunda İl Emniyet Müdürlüğünden 1 helikopter ve 3 TOMA, 5 otobüs ve 3 iş makinası; Jandarma Genel Komutanlığından 3 helikopter, 15 su tankeriyle yangına müdahale edildiği AFAD tarafından bildirilmiştir. Yangın bölgesinde risk altında olan 5 ev boşaltılarak 15 kişinin tahliyesi sağlanmıştır.12
Aşırı Yağış ve Sel
26.06.2022’de Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından Batı Karadeniz Bölgesi için yapılan çok kuvvetli yağış uyarısı ardından ilgili kurumlar teyakkuza geçmiştir. Uyarı sonrasında sadece 24 saat içinde Kastamonu-İnebolu, Bartın-Erit, Düzce-Yığılca, Sinop-Ayancık, Zonguldak-Devrek ve Samsun-Yakakent’te normalin çok üzerinde yağışlar gerçekleştiği; Düzce, Zonguldak, Bartın, Karabük, Kastamonu, Sinop için “Kırmızı Alarm”, Ankara, Çankırı, Bolu, Karabük, Kastamonu, Bartın, Zonguldak, Düzce için ise “Sarı İkaz” verilerek vatandaşlara dere yataklarından uzak durmaları için kısa mesaj aracılığıyla uyarılar AFAD tarafından yapılmıştır. Oluşan sel ve su baskınları sonucunda maalesef Düzce Üçköprü’de 1 kişi, Kastamonu Küre ilçesi İkizciler köyünde 1 kişi olmak üzere 2 kayıp açıklaması yapılmıştır. Zonguldak, Kastamonu, Bartın, Sinop, Düzce ve Karabük illerine afetin zararlarını gidermek üzere AFAD acil yardım ödeneğinden 13.900.000 TL, yardım kampanyasından 4.000.000 TL Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’ndan 3.000.000 TL ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İLBANK’tan 26.250.000 TL olmak üzere toplam 47.150.000 TL’lik ödenek afet bölgesine gönderilmiştir.13
Depremler
Erzurum’un Çat ilçesinde 16.09.2022’de saat 23.30’da 4,9 büyüklüğünde Erzurum ve Bingöl’ü etkileyen, can ve mal kaybının yaşanmadığı bir deprem meydana gelmiştir.14 Arkasından 27.09.2022’de saat 17.08’de 5,0 büyüklüğünde, 7 km derinlikte Ardahan’ın Göle ilçesi Çullu, Küçük Altınbulak, Koyunlu, Kuytuca ve Esenyayla köylerinde hafif ölçekte hasar yaratan bir deprem meydana gelmiştir. 3 kişinin yaralandığı depremin ardından bölgede 111 artçı deprem yaşanmıştır. Deprem bölgesinde AFAD, Jandarma, İtfaiye, Türk Kızılay, İl Özel İdaresi, İl Sağlık Müdürlüğü, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüğünden 47 araçla birlikte 209 personelin görev aldığı; evleri hasar gören bölge halkı için AFAD lojistik deposundan 100 tane çadır sevkiyatının, Türk Kızılay tarafından 900 adet ikramlık, 700 adet su, 1.150 adet içecek ve 750 adet çorba dağıtımının yapıldığı ve AFAD tarafından hasarların giderilmesine yönelik bölgeye 500.000 TL acil yardım ödeneği aktarıldığı bilgisi kamuoyuyla paylaşılmıştır.15
11.10.2022’de Osmaniye’nin Düziçi ilçesinde saat 18.48’de 5,1 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Can ve mal kaybı yaşanmayan bu depremin ardından16 23.11.2022’de Düzce’nin Gölyaka ilçesinde saat 04.08’de 5,9 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Deprem nedeniyle Sağlık Bakanlığı verilerine göre Düzce’de 37 kişi, İstanbul’da 2 kişi, Bolu’da 14 kişi, Zonguldak’ta 10 kişi, Sakarya’da 26 kişi ve Bursa’da 4 kişi olmak üzere toplam 93 kişi yaralanmıştır. Depremin ağır yıkımlara yol açmaması, can kaybının yaşanmaması 12.11.1999’da bölgede yaşanan yıkıcı depremden ders alındığının, afet yönetiminde katedilen başarının önemli bir göstergesi olmuştur. Deprem sonrasında Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) devreye alınarak 13 çalışma grubu aktif hâle getirilmiştir. AFAD, Jandarma, Emniyet, 112, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı başta olmak üzere birçok kamu kurum ve kuruluşu, Türk Kızılay, AFAD gönüllüleri, STK’lar bölgeye intikal etmiş, toplam 3.748 personel ve 812 araç görevlendirilmiştir. Afet Hasar Tespit, Afet Altyapı, Afet Ayni Depo grupları çalışmalar yapmış,17 AFAD tarafından 260 konteyner kent merkezinde konumlandırılmış, Gölyaka, Çilimli ve Cumayeri ilçelerinde evleri zarar gören vatandaşlar için konteyner kent yaşam alanları oluşturulmuştur.18
Maden Ocağı Patlaması
14.10.2022’de Bartın ili Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumuna ait maden ocağında 41 can kaybı ve 11 kişinin yaralandığı bir patlama19 meydana gelmiştir. Bölgeye Bartın İl AFAD, Emniyet, 112, İtfaiye, Jandarma ve TTK’ya ait tahlisiye ekipleri, Sakarya, Kütahya, Eskişehir İl AFAD ekipleri sevk edilmiştir. Kızılay’dan 2 ikram aracı ve 3 personel aracı, 2 adet mobil koordinasyon tırı, 1 mobil baz istasyonu, Bolu, Karabük, Düzce, Sakarya ve Ankara’dan saha aydınlatma cihazları bölgeye gönderilmiştir.20 Patlamanın ardından TBMM Genel Kurulunda maden kazasının tüm yönleriyle incelenmesi amacıyla bir araştırma komisyonu kurulmasına karar verilmiştir.21
Yasal-Yönetsel ve Kurumsal Gelişmeler
2022’de Türkiye’de afet yönetimi konusunda önemli yasal, yönetsel gelişmeler yaşanmış, meydana gelen bu değişimler Çizelge 1’de özetlenmiştir. Afet ve acil durumlara müdahaleyle ilgili yasal düzenlemelerde Cumhurbaşkanlığı sistemiyle değişen sürece entegre biçimde güncellemeler yapılarak Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği, arkasından Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) yürürlüğe girmiştir. Birleşmiş Milletler Sendai Afet Risklerini Azaltma Çerçevesi’nin öncelikleri doğrultusunda ülke genelinde afet risklerini azaltmaya yönelik genel ve yaygın 11 afet türü için hazırlanan Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP), 8 Temmuz 2022’de kabul edilmiştir. TARAP kapsamında belirlenen 17 amaç, 66 hedef ve 222 eylemin gerçekleştirilmesine ilişkin çalışmalar planın yürürlüğe girmesinden itibaren başlatılmıştır. Ayrıca deprem afeti ekseninde boru hatları sistemlerine ilişkin yönetmelik düzenlemesi gerçekleştirilmiştir. Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyonla ilgili faaliyetler ve bu faaliyetlerle ilgili kişi, tesis, cihaz ve maddeler hakkında düzenleme yapılan Nükleer Düzenleme Kanunu yürürlüğe girmiştir. Ardından “95 sayılı Nükleer Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” kabul edilerek Nükleer Düzenleme Kurumunun görev, yetki ve sorumlulukları, teşkilat ve personele ilişkin işleyişler hükme bağlanmıştır. İklim değişiklikliği üzerine havacılık faaliyetlerinin sera gazı emisyonları üzerine etkilerini düzenleyen bir yönetmelik yürürlüğe girmiş, meteoroloji alanında Birleşik Arap Emirlikleri ile iş birliği anlaşması imzalanmış, Giresun’da 2020’de meydana gelen sel afetinin yaralarını sarmak için bazı taşınmazların acele kamulaştırılmasına yönelik karar alınmıştır. Yıl içinde yapılan kurumsal anlamdaki değişikliklerden AFAD’la ilgili önemli bir gelişme 9 Haziran 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 103 nolu “Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kararname”dir. Kararname ile 1 ve 4 nolu Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde değişiklik yapılarak AFAD’ın teşkilat yapısında başkan yardımcılarına bağlı Deprem ve Risk Azaltma, Barınma ve Yapım İşleri, Afetlere Müdahale ve Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü olmak üzere 4 yeni genel müdürlük kurulmuştur (Çizelge 1). Yıl içinde kabul edilen kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, yönetmelikler ve Cumhurbaşkanı kararları Çizelge 1’de detaylı olarak verilmiştir.
Çizelge 1. 2022’de Afetlerle İlgili Gerçekleştirilen Yasal Düzenlemeler
| Resmî Gazete Tarihi | Düzenleme Adı | Alanı | Sorumlu Birim |
| 24.02.2022 | Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği | Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. | AFAD |
| 05.03.2022 | Türkiye Boru Hattı Sistemleri ve Sıvı Depolama Tankları Deprem Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik | Mevcut yönetmeliğin bazı maddelerinde ve ek olarak verilen bazı bölümlerde değişiklikler yapılmıştır. Yönetmeliğin amacı petrol ve doğal gaz iletim ve depolama sistemlerinin depreme yönelik olarak performanslarının değerlendirilmesi ve güçlendirilmesi için gerekli şartların belirlenmesidir. | Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı |
| 08.03.2022 | 7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanunu | Bu kanunun amacı, barışçıl kullanım ilkesi kapsamında nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi sürecinde etkilenecek kesimlerin korunmasına yönelik ilke ve esaslar, sorumlulukları düzenlemektir. Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetler ve bu faaliyetlerle ilgili kişi, tesis, cihaz ve maddelerin Kanun kapsamında değerlendirileceği hükme bağlanmıştır. | Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı |
| 08.03.2022 | 95 sayılı Nükleer Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi | Nükleer Düzenleme Kurumunun görev, yetki ve sorumlulukları, teşkilat ve personele ilişkin işleyişi hükme bağlanmıştır. | Cumhurbaşkanlığı |
| 19.03.2022 | 5328 Karar sayılı Milletlerarası Antlaşma | Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Birleşik Arap Emirlikleri Başkanlık İlişkileri Bakanlığı Ulusal Meteoroloji Merkezi arasında meteoroloji alanında iş birliği mutabakat zaptı onaylanmıştır. | Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı |
| 25.03.2022 | 31789 sayılı Havacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik | Yönetmeliğin amacı ulusal ve uluslararası havacılık faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının izlenmesine, raporlanmasına ve doğrulanmasına dair usul ve esasları düzenlemek olarak belirtilmiştir. İnsani yardım, tıbbi ve yangın söndürme amaçlı uçuşlar ile devlet hava araçlarının gerçekleştirdiği uçuşlar kapsam dışında tutulmuştur. | Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü |
| 09.06.2022 | 103 nolu Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi | 1 ve 4 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde değişiklik yapılarak AFAD’ın teşkilat yapısında başkan yardımcılarına bağlı Deprem ve Risk Azaltma, Barınma ve Yapım İşleri, Afetlere Müdahale ve Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü olmak üzere 4 genel müdürlük kurulmuştur. | AFAD |
| 08.07.2022 | Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP) | TARAP yürürlüğe girmiştir. | AFAD |
| 15.09.2022 | Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) | 2018’de değişen sistemle birlikte Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ile gerek AFAD’ın gerekse bakanlıklar ve bağlı kuruluşlarında değişiklikler meydana gelmiştir. Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği ve TAMP hem Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri hem de Afet ve Acil Durum Kurulu kararlarını içerecek şekilde güncellenmiştir. | AFAD |
| 2022 Cumhurbaşkanı Kararları |
| Düzenleme Adı | |
| 05.02.2022 | 5180 sayılı Mardin İli, Yeşilli İlçesi, Gül ve Tepebaşı Mahalleleri Sınırları İçerisinde Yer Alan ve Büyük Kısmı İmar Mevzuatına Aykırı Olarak İnşa Edilmiş Olan 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamındaki Bazı Taşınmazların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 25.02.2022 | 5241sayılı Rize İli, İyidere İlçesi, Fetiye Mahallesinde Bulunan 144 Ada, 5, 11, 12, 14 ve 15 Parsel Numaralı Taşınmazların, 2021 Yılında Gerçekleşen Sel Felaketleri Sonrasında Muhtemel Afet Risklerine Karşı Tedbir Alınması Amacıyla İyidere Belediye Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 25.02.2022 | 5242 sayılı Sinop İli, Ayancık İlçesi, Otmanlı Köyü Sınırları İçerisinde Bulunan Bazı Taşınmazların 10-11 Ağustos 2021 Tarihlerinde Meydana Gelen Sel Felaketi Nedeniyle Hak Sahipleri İçin İhtiyaç Duyulan Konutların Yapımı Amacıyla Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 12.03.2022 | 5292 sayılı Bartın, Kastamonu ve Sinop İllerinde Yaşanan Afetten Zarar Gören Küçük Ölçekli Balıkçıların Desteklenmesine Dair Cumhurbaşkanı Kararı |
| 22.03.2022 | Toplu Taşıma Hizmetlerinden Yararlanma hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 23.03.2022 | 5343 sayılı Ankara İli, Bala İlçesi, Göztepe Mahallesinde İlan Edilen Rezerv Yapı Alanı İçerisinde Bulunan Bazı Özel Mülkiyete Konu Taşınmazların, İmar Mevzuatına Aykırı, Ruhsatsız, İskânsız ve Afet Riski Taşıyan Yapıların Tasfiye Edilerek Ulaşım ve Altyapısıyla Birlikte Fen ve Sanat Kurallarına Uygun, Sağlıklı ve Güvenli Yaşam Alanlarının Oluşturulması Amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 23.03.2022 | 5342 sayılı 22-23 Ağustos 2020 Tarihlerinde Giresun İlinde Meydana Gelen Sel, Su Baskını ve Heyelan Afetleri Nedeniyle Zarar Gören Hak Sahipleri İçin İhtiyaç Duyulan Konutların Yapımı Amacıyla Bazı Taşınmazların Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 22.04.2022 | 5501 sayılı Hatay İli, Antakya İlçesi, Emek ve Aksaray Mahalleri Sınırları İçerisinde Yer Alan ve 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamındaki Ekli Listede Belirtilen Özel Mülkiyete Konu Taşınmazların, Üzerlerindeki Yapılarla Birlikte, Afet Riskinin Bertarafı, Sağlıklı ve Güvenli Yaşam Alanlarının Oluşturulabilmesi Amacıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 22.04.2022 | 5494 sayılı Bolu İli, Gerede İlçesi, Demirciler Mahallesi Sınırları İçerisinde Yer Alan ve Yapılan Çalışmalar Sonucunda Aktif Fay Hattı ve Çevresindeki Tampon Bölgede Kaldığı Tespit Edilen, Ekli Listede Kamulaştırma Bilgileri Gösterilen 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamındaki Bazı Taşınmazların Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 04.06.2022 | 5684 sayılı Bazı Taşınmazların, Elazığ, Tokat ve Trabzon İllerinde Meydana Gelen Bazı Afetler Nedeniyle Hak Sahibi Olan Afetzedelerin Barınma İhtiyacının Karşılanması Amacıyla Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 15.06.2022 | 5732 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Tarafından, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 Üncü Maddesinin (B) Bendi Kapsamında Yapılacak İhalelere İlişkin Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 21.07.2022 | 5813 sayılı Rize İli, Çayeli İlçesi, Büyükköy Beldesi Sınırları İçerisinde Meydana Gelen Sel ve Heyelan Nedeniyle Afete Maruz Kalan Bölgelerde İhtiyaç Duyulan Yapılaşmanın Gerçekleştirilmesi Amacıyla Bazı Taşınmazların Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 13.08.2022 | 5968 sayılı Ankara İli, Kalecik İlçesi Sınırları İçerisinde Yer Alan 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamındaki Özel Mülkiyete Konu Taşınmazların Kalecik Belediye Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 02.09.2022 | 5996 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Tarafından, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3 Üncü Maddesinin (B) Bendi Kapsamında Yapılacak İhalelere İlişkin Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esaslar hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 06.09.2022 | 6007 sayılı Çorum İli, Osmancık İlçesi, Yazı Mahallesi Sınırları İçerisinde Yer Alan ve 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında Ekli Listede Belirtilen Özel Mülkiyete Konu Taşınmazların, Üzerlerindeki Yapılarla Birlikte Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 5.10.2022 | 6170 sayılı Ankara İli, Mamak İlçesi, Mutlu Mahallesi Sınırları İçerisinde Bulunan, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamına Giren Özel Mülkiyete Konu Taşınmazların, Üzerlerindeki Yapılarla Birlikte, Proje Alanındaki İmar Mevzuatına Aykırı, Ruhsatsız, İskânsız ve Afet Riski Taşıyan, Genel Asayiş ve Güvenlik Yönünden Sakıncalı Yapıların Tasfiye Edilerek Ulaşım ve Altyapısıyla Birlikte Fen ve Sanat Kurallarına Uygun, Sağlıklı ve Güvenli Yaşam Alanlarının Oluşturulması Amacıyla Mamak Belediye Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 08.12.2022 | 6446 sayılı Rize İli, İyidere İlçesi, Merkez Mahallesi, Menderes Caddesinde Bulunan Bazı Taşınmazların İlçe Merkezinde Bulunan Dere Yatağının Taşkın ve Sel Riskine Karşı Islahının Yapılması Amacıyla İyidere Belediye Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
| 10.12.2022 | 6449 Sayılı Ankara İli, Kalecik İlçesi Sınırları İçerisinde Yer Alan 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamındaki Özel Mülkiyete Konu Taşınmazların Kalecik Belediye Başkanlığı Tarafından Acele Kamulaştırılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı |
2022 “Afet Tatbikat Yılı” Çalışmaları
2022, AFAD tarafından “Afet Tatbikat Yılı” olarak ilan edilmiştir. Bu kapsamda 9 bölgesel düzey TAMP Tatbikatı, ayrıca 48 il düzeyinde tatbikat gerçekleştirilmiştir. 51.159 üniversite ve okul, 1.041 müftülük ve eğitim merkezi, 302 hastane, 70 adliye ile ceza ve tevkif evi, 187 organize sanayi bölgesi, 257 öğrenci yurdu, 111 kültürel yapı ve müze, 870 apartman ve site, 2.924 kamu binası, 94 huzurevi, 73 kütüphane ile 130 havalimanı, otobüs terminali, AVM, gümrük limanı ve sendika tatbikat gerçekleştirilen birimlerdir. AFAD tarafından 2022 içinde yapılan toplam tatbikat sayısı 94.207 olarak belirtilmiştir.22
25-26.03.2022 arasında Diyarbakır Kentsel Arama Kurtarma Ekipleri Tatbikatı, 11 AFAD Birlik Müdürlüğü, 9 AFAD İl Müdürlüğü, destek çözüm ortakları kamu kurum ve kuruluşları ve STK’ların katılımıyla yapılmıştır. Ardından 20.05.2022’de İstanbul’da AFAD koordinasyonunda Tahliye, Yerleştirme ve Planlama Tatbikatı, İstanbul Adalar merkezli 7,5 büyüklüğünde bir deprem senaryosu doğrultusunda “Tahliye Planlama ve Yerleştirme Çalışma Grubu” planlarıyla saha tatbikatı yapılmıştır.23 24 Yaz başlamadan AFAD, 26.05.2022’de “Orman Yangınları Tatbikatı”nı Antalya merkezli olarak Muğla, Mersin ve Adana’da aynı anda gerçekleştirmiştir.25
12.11.1999 Düzce Depremi’nin 23. yıl dönümünde 18.57’de afetlere karşı toplumsal farkındalığın artırılması amacıyla AFAD koordinasyonunda ülke genelinde “12 Kasım Deprem Anı Ülke Tatbikatı” gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin afet yönetimi tarihinde ilk kez “Çök-Kapan-(Hayata) Tutun” sloganıyla yapılan bu tatbikat; telefon, TV, radyo ve yerel anons sistemleriyle Türkiye ve Kıbrıs’ta vatandaşların katılımı, kamu kurum kuruluşları-medya-STK’ların destekleriyle gerçekleştirilmiştir.26
İklim Şurası
21-25.02.2022 arasında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ilgili paydaşların katılımıyla Konya’da gerçekleştirilmiştir. İklim Şurasında komisyonlar tarafından iklim değişikliğiyle ilgili birçok farklı sektör için kararlar alınmıştır. Şura’da doğrudan afetle ilgili orman, tarım, mera ve sulak alanlarda karbon yutağı kayıplarına sebep olacak ve erozyon, sel, heyelan, çığ, kuraklık ve çölleşme gibi afet risklerini arttırıcı izin/ tahsislerden kaçınılması; aşırı iklim olayları ve ilişkili bütünleşik afet riskinin azaltılması; iklim değişikliğine uyumun sağlanması için birbirine bağlı sistemlerin dirençliliğinin artırılması; risk haritaları ve karar destek sistemlerinin oluşturulması; afetlere karşı Tarım Sigortaları Havuz (TARSİM) Sisteminin güçlendirilmesi; doğa kaynaklı afetlerin kayıp ve zararlarının karşılanması için sigorta mekanizması geliştirilmesi; yerel düzeydeki afetlerde kriz yönetiminden risk yönetimi modeline geçilmesi; kalkınma planları, mekânsal planlar, afet planları gibi planlar ve diğer politika belgeleri, stratejik planlar ile yerel iklim değişikliği eylem planlarının entegrasyonu; dijitalleşmenin afet risk yönetimine uygun ve iklim dostu şeklinde tasarlanması konularında politika tavsiye kararları ortaya konulmuştur.27
Avrupa Birliği Sivil Koruma Mekanizması Çağrıları
AFAD tarafından 14.03.2022’de Avrupa Komisyonu Sivil Koruma ve İnsani Yardım Genel Müdürlüğü (DG ECHO) bünyesinde 2001’de kurulan Avrupa Birliği Sivil Koruma Mekanizması [Civil Protection Mechanism (CPM)], afet ve acil durum hâllerinde insan, çevre ve kültürel mirasın korunmasına yönelik faaliyetler göstermektedir. Her yıl “Mekanizmanın Yıllık Çalışma Programı” doğrultusunda proje çağrıları yapılmaktadır. Odak kurumu olan AFAD tarafından da afet önleme projeleri, erken uyarı ve analizleri, sivil koruma tatbikatları, eksiklerin tamamlanması, hazırlık projeleri, uzman değişimi, akran değerlendirme programları, toplantılar, çalıştaylar, eğitim ve danışmanlıkla farkındalığın artırılması ve iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması gibi eylemlerle proje başvurusu çağrısı Türkiye geneline yapılmıştır. 2022’nin teması, “denizde ve kıyıda deniz kirliliği de dâhil doğa ve insan kaynaklı afetlerin önlenmesi ve hazırlık” olarak belirlenmiştir. Temanın odağını üye ve diğer ülkeler arasındaki iş birliğini güçlendirme oluşturmuştur.28
13 Ekim Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1989’da küresel anlamda afet risk azaltma bilincini oluşturmak amacıyla “13 Ekim Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü” ilan edilmiştir. 2022’de ön plana çıkarılan tema, Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi (2015-2030) hedeflerinden “2030’a kadar çoklu tehlike erken uyarı sistemleri ve afet risk bilgileri ile değerlendirmelerinin insanlara erişimini ve erişilebilirliğini önemli ölçüde artırmak” olarak belirlenmiştir. Türkiye Afet Risk Azaltma Planı (TARAP), İkaz ve Alarm Sistemi (İKAS) Projesi ve İl Afet Risk Azaltma Planları (İRAP) bu temaya hizmet eden önemli çıktılar olmuştur. AFAD koordinasyonunda 2021’de 81 ilde 2.487 eylem çok öncelikli olmak üzere 12.890 eylem belirlenerek yürürlüğe giren İRAP ile 2022’de yürürlüğe giren TARAP’ın bütünleşik bir yapıda yürütülmesi hedeflenmiştir.29 30
Erken Uyarı ve Afet Risk Azaltma Çalışmaları
2022’de alınan bazı tedbirler ve yapılan erken uyarılarla risklerin afetlere dönüşmesi engellenmiştir. AFAD’ın Bütünleşik İkaz Alarm Sistemi (İKAS) projesi ile tehlike ve uyarı haberlerinin vatandaşlara iletilmesi için fiziksel çalışmaları devam ederken alt sistemler hâlihazırda yürürlüğe girmiştir. Haber Alma ve Yayma (HAY) ile Mesajlı Uyarı (MUS) alt sistemleri, Haziran 2022’de önce Batı Karadeniz’de sonra Marmara’da yağışlardan önce devreye alınarak kısa mesaj (SMS) ve mobil alarm sistemleri (CMAS) ile vatandaşlara uyarılar yapılmıştır. İKAS ile Bartın, Kastamonu ve Zonguldak’ta merkezî ezan sistemi üzerinden anonslar yapılmıştır. Haziran 2022’de yapılan “Vakfıkebir Erken Uyarı Tatbikatı” kapsamında HAY ile MUS alt sistemlerinin kullanıldığı AFAD tarafından bildirilmiştir.31 İKAS sistemiyle 10 Ağustos 14.00’te, Meteoroloji Genel Müdürlüğünün “turuncu uyarı” yaptığı Marmara’nın doğusu ile Batı Karadeniz illerinde vatandaşların cep telefonlarına beklenen aşırı yağışlar öncesinde SMS ve e-AFAD uygulaması üzerinden “sel, yıldırım, dolu, hortum gibi olumsuzluklara karşı dikkat ve tedbir” çağrısı gerçekleştirilmiştir.32 Erken uyarı sistemleriyle gönderilen uyarılar sayesinde mülki idare amirleri ve yerel yöneticilerin tedbirler alarak teyakkuza geçmesi ile afet risklerinin azaltılması sürecinde önemli başarılar kazanılması sağlanmıştır.
Sonuç
Türkiye her geçen gün afet yönetimi konusunda önemli gelişmelere imza atmakta, risk azaltmadan insani yardıma kadar tüm süreçte kapasitesini sürekli geliştirmektedir. Afet politikalarında önceki afetlerden ders çıkararak afetlere dirençli bireyden başlamak üzere dirençli toplum ve dirençli ülke oluşturma yolunda ilerlemektedir. Afetlere yönelik tahmin ve erken uyarı sistemlerinde sağlanan gelişmelerle afet risklerine karşı daha hazırlıklı hâle gelinmekte ve farkındalık artırılmaktadır. Sürdürülebilirlik, ekosistemlerin korunması, afet risk azaltma ve iklim değişikliğine uyumun entegrasyonu en öncelikli konulardandır. Afet risklerini azaltmaya yönelik yapılacak yatırımlar Türkiye’nin afetlere dirençli bir ülke olması yolunda, sürdürülebilir kalkınmasında önemli bir temeli oluşturacaktır. Afet risklerinin kararlı ve istikrarlı proaktif politikalar çerçevesinde ele alınması, risklerin yönetimlerine yönelik çalışmalar, kuramdan uygulamaya oluşturulacak bilgi akışları, merkezden yerele kurulacak iş birlikleri, vatandaş gönüllüğü ve katılımı, özel sektör, STK katılımı, AR-GE çalışmaları yüksek teknolojiyle desteklenen uygulamaların sürekliliğinin sağlanması atılacak önemli adımlardır.
1. UNDRR Asia-Pacific. (2020). Ecosystem-Based Disaster Risk Reduction: Implementing Nature-based Solutions for Resilience, United Nations Office for Disaster Risk Reduction- Regional Office for Asia and the Pacific. s. 64.
Atıf ↑
2. Climate Centre. (2023). Climate and conflict. https://stories.climatecentre.org/ annual-report-2021/index.html#group-section-Climate-and-conflict-iRo6rLW1sn
Atıf ↑
3. IFRC. (2023). Annual Report 2021, The three C’s: Covid, climate, conflict, Red Cross Red Crescent Climate Centre https://stories.climatecentre.org/annual-report-2021/index.html#group-section-Climate-and-conflict-iRo6rLW1sn
Atıf ↑
4. Reliefweb. (2023). 2022: A year when disasters compounded and cascaded https:// reliefweb.int/report/world/2022-year-when-disasters-compounded-and-cascaded
Atıf ↑
5. Dünya Hava Durumu İlişkilendirme Girişimi, The World Weather Attribution (WWA)- Dünya Hava Durumu İlişkilendirme Girişimi, İngiltere- Londra’da Imperial College, Hollanda’da Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü [The Royal Netherlands Meteorological Institute (KNMI)], Fransa’da İklim ve Çevre Laboratuarı [IPSL -Sciences Laboratory of Climate and the Environment- (LSCE)], ABD’de Princeton Üniversitesi ve Atmosferik Araştırmalar Merkezi- [National Center For Atmospherıc Research (NCAR)], İsviçre’de Federal Teknoloji Enstitüsü [Eidgenössische Technische Hochschule Zürich (ETH Zürih)], Hindistan’da Delhi Teknoloji Enstitüsü [Indian Institute of Technology Delhi (IIT Delhi)] ve dünya çapında Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi’ndeki [Red Cross Red Crescent Climate Centre (RCCC)] uzmanlar arasındaki iş birliği, afetler ve iklim değişikliğinin rolü hakkında değerlendirmeler sağlama amacıyla kurulmuştur.
Atıf ↑
6. UNESCAP. (2022). Asia And The Pacific SDG Progress Report 2022, Widening Disparities Amid Covid-19 https://www.unescap.org/kp/2022/asia-and-pacific-sdg-progress-report-2022
Atıf ↑
7. World Weather Attribution. (2022). Climate change likely increased extreme monsoon rainfall, flooding highly vulnerable communities in Pakistan. https://www.worldweatherattribution.org/climate-change-likely-increased-extreme-monsoon-rainfall-flooding-highly-vulnerable-communities-in-pakistan/
Atıf ↑
8. LANCET. (2022). The 2022 Report of The Lancet Countdown on Health And Climate Change: Health At The Mercy of Fossil Fuels, (400). https://www.thelancet. com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2822%2901540-9
Atıf ↑
9. IFRC, (2023). World Disasters Report 2022 Trust, Equity and Local Action Lessons From The Covid-19 Pandemic To Avert The Next Global Crisis. International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies, Geneva, 2023 https://www.ifrc. org/document/world-disasters-report-2022
Atıf ↑
10. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2022). COVID-19 Bilgilendirme Platformu https://covid19.saglik.gov.tr/
Atıf ↑
11. AFAD. (2022). Marmaris’te Yangına Müdahale Çalışmaları Devam Ediyor-BASIN BÜLTENİ (24.06.2022, 11.00 itibarıyla) https://www.afad.gov.tr/marmariste-yangina-mudahale-calismalari-devam-ediyor-basin-bulteni-24062022-0930-itibariyla
Atıf ↑
12. AFAD.(2022). Muğla’da Orman Yangınına Müdahale Çalışmaları Hk. BASIN BÜLTENİ (13.07.2022, 16.00 itibarıyla) https://www.afad.gov.tr/muglada-orman-yanginina-mudahale-calismalari-hk-basin-bulteni-13072022-1600-itibariyla
Atıf ↑
13. AFAD. (2022). Batı Karadeniz’de Meydana Gelen Yağışlar Hk. (16.20 itibarıyla) BASIN BÜLTENİ https://www.afad.gov.tr/bati-karadenizde-meydana-gelen-yagislar-hk-1620-itibariyla-basin-bulteni
Atıf ↑
14. AFAD. (2022). Erzurum’da Meydana Gelen 4.9 Büyüklüğündeki Deprem Hk. BASIN DUYURUSU https://www.afad.gov.tr/erzurumda-meydana-gelen-49-buyuklugundeki-deprem-hk-basin-duyurusu
Atıf ↑
15. AFAD. (2022). Ardahan’da Meydana Gelen Deprem Hk.- BASIN BÜLTENİ-4 https://www.afad.gov.tr/ardahanda-meydana-gelen-deprem-hk–basin-bulteni-4
Atıf ↑
16. AFAD. (2022). Osmaniye’de Meydana Gelen 5.1 Büyüklüğündeki Deprem-BASIN BÜLTENİ https://www.afad.gov.tr/osmaniyede-meydana-gelen-51-buyuklugundeki-deprem
Atıf ↑
17. AFAD. (2022). Düzce’de Meydana Gelen 5,9 Büyüklüğündeki Deprem Hk. BASIN BÜLTENİ (23.11.2022, saat 12.00 itibarıyla) https://www.afad.gov.tr/duzcede-meydana-gelen-5-9-buyuklugundeki-deprem-hk-basin-bulteni-23112022-saat-1200-itibariyla
Atıf ↑
18. AFAD. (2022). Düzce’de Meydana Gelen 5,9 Büyüklüğündeki Deprem Hk. BASIN BÜLTENİ (24.11.2022, Saat 19.50 itibarıyla) https://www.afad.gov.tr/duzcede-meydana-gelen-59-buyuklugundeki-deprem-hk-basin-bulteni-24112022-saat-1950-itibariyla
Atıf ↑
19. TRT Haber. (2022). Bartın’daki maden kazası için komisyon kuruldu https://www. trthaber.com/haber/gundem/bartindaki-maden-kazasi-icin-komisyon-kuruldu-717281.html
Atıf ↑
20. AFAD. (2022). Amasra’da Maden Ocağında Meydana Gelen Patlama Hk. BASIN BÜLTENİ-2 https://www.afad.gov.tr/amasrada-maden-ocaginda-meydana-gelen-patlama-hk-basin-bulteni-2
Atıf ↑
21. TRT Haber. (2022). Bartın’daki maden kazası için komisyon kuruldu https://www. trthaber.com/haber/gundem/bartindaki-maden-kazasi-icin-komisyon-kuruldu-717281.html
Atıf ↑
22. AFAD. (2022). 2022 Afet Tatbikat Yılı Ülke Genelinde Yoğun Uygulamalarla Devam Ediyor -BASIN BÜLTENİ https://www.afad.gov.tr/2022-afet-tatbikat-yili-ulke-genelinde-yogun-uygulamalarla-devam-ediyor–basin-bulteni
Atıf ↑
23. AFAD. (2022). 2022 Afet Tatbikat Yılı Kapsamında İstanbul Tatbikatı BASIN DUYURUSU https://www.afad.gov.tr/2022-afet-tatbikat-yili-kapsaminda-istanbul-tatbikati-basin-duyurusu-19052022.
Atıf ↑
24. AFAD. (2022). 2022 Afet Tatbikat Yılı Kapsamında Diyarbakır Tatbikatı-BASIN DUYURUSU https://www.afad.gov.tr/2022-afet-tatbikat-yili-kapsaminda-diyarbakir-tatbikati-basin-duyurusu
Atıf ↑
25. AFAD. (2022). Afet Tatbikat Yılı Kapsamında “Orman Yangınları Tatbikatı” Gerçekleştiriliyor-BASIN BÜLTENİ https://www.afad.gov.tr/afet-tatbikat-yili-kapsaminda-orman-yanginlari-tatbikati-gerceklestiriliyor-basin-bulteni
Atıf ↑
26. AFAD. (2022). 12 Kasım Deprem Anı Ülke Tatbikatı “Çök-Kapan-(Hayata) Tutun” Gerçekleştirildi https://www.afad.gov.tr/12-kasim-deprem-ani-ulke-tatbikati-cok-kapan-hayata-tutun-gerceklestirildi
Atıf ↑
27. İklim Şurası. (2022). https://iklimsurasi.gov.tr/
Atıf ↑
28. AFAD. (2022). AB Sivil Koruma Mekanizması Proje Çağrıları https://www.afad. gov.tr/ab-sivil-koruma-mekanizmasi-proje-cagrilari
Atıf ↑
29. AFAD. (2022). 13 Ekim Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü Farkındalık Oluşturuyor-BASIN BÜLTENİ https://www.afad.gov.tr/13-ekim-uluslararasi-afet-risk
Atıf ↑
30. AFAD. (2022). AFAD İkaz ve Alarm Sistemi İKAS, Yağışlardan Önce Telefonlara Erken Uyarı Gönderdi-BASIN BÜLTENİ https://www.afad.gov.tr/afad-ikaz-ve-alarm-sistemi-ikas-yagislardan-once-telefonlara-erken-uyari-gonderdi-basin-bulteni
Atıf ↑
31. AFAD. (2022). 13 Ekim Uluslararası Afet Risklerinin Azaltılması Günü Farkındalık Oluşturuyor-BASIN BÜLTENİ https://www.afad.gov.tr/13-ekim-uluslararasi-afet-risklerinin-azaltilmasi-gunu-farkindalik-olusturuyor-basin-bulten
Atıf ↑
32. AFAD. (2022). Bütünleşik İkaz Alarm Sistemi Projesi (İkas) https://www.afad.gov. tr/butunlesik-ikaz-alarm-sistemi-projesi-ikas0
Atıf ↑